Leczenie fumaranem dimetylu powoduje przesunięcie w stronę przeciwzapalnych subpopulacji limfocytów B u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym

Leczenie fumaranem dimetylu powoduje przesunięcie w stronę przeciwzapalnych subpopulacji limfocytów B u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym
Lek. Szymon Owsiak


Omówienie artykułu:

Dimethyl fumarate treatment mediates an anti-inflammatory shift in B cell subsets of patients with multiple sclerosis


Artykuł omawia kwestię wpływu fumaranu dimetylu (dimethyl fumarate – DMF) na różne populacje limfocytów. W patogenezie stwardnienia rozsianego (SM) tradycyjnie podkreśla się rolę limfocytów T. Również autorzy omawianej pracy powołują się na dane sugerujące, że lek ten obniża prozapalną odpowiedź limfocytów T oraz komórek szpiku. W samej pracy sprawdzają jednak inną hipotezę, mianowicie wpływ DMF na proces zapalny poprzez oddziaływanie na limfocyty B. Prezentowane dane pochodzą z badań na 13 pacjentach z rozpoznaniem rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego oraz grupy kontrolnej składającej się ze zdrowych ochotników. Badania przeprowadzano na izolowanych z krwi obwodowej komórkach jednojądrzastych (PBMC), poddanych następnie selekcji przy użyciu swoistych przeciwciał, które używano także do wewnątrzkomórkowego oznaczenia cytokin.

Autorzy wskazują, że DMF obniża liczbę limfocytów B zarówno in vitro, jak i in vivo, wywołując apoptozę głównie dojrzałych komórek, a w znacznie mniejszym stopniu niedojrzałych komórek przejściowych. Efekt ten jest skutkiem bezpośredniego indukowania apoptozy w zróżnicowanych limfocytach B, szczególnie w komórkach pamięci, ale nie w komórkach przejściowych. Ponadto pod wpływem leku następuje przesunięcie w profilu cytokin wytwarzanych przez pozostałe przy życiu limfocyty B. Zmniejszeniu ulega wydzielanie przez nie cytokin prozapalnych (IL-6, TNF-α, GM-CSF), a w znacznie mniejszym stopniu cytokin przeciwzapalnych (IL-10). Autorzy przywołują także niedawno opublikowaną pracę, która wskazuje, że we krwi nieleczonych pacjentów ze stwardnieniem rozsianym występuje nadreprezentacja limfocytów B zależnych od STAT5/6 (Signal Transducer and Activator of Transcription 5/6), które wykazują nadmierną ekspresję GM-CSF.

Spostrzeżenia autorów pracy poszerzają naszą wiedzę na temat mechanizmu działania DMF w leczeniu SM. W szerszym kontekście wskazują także na znaczenie różnych dróg sygnalizacji wewnątrzkomórkowej oraz przetrwania różnych subpopulacji limfocytów B. Wiedza ta może w przyszłości posłużyć do stworzenia nowych terapii skupiających się bardziej wybiórczo na poszczególnych subpopulacjach limfocytów B.