Depresja w chorobach neurologicznych
Tomasz Gabryelewicz
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN w Warszawie
Tomasz Gabryelewicz
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN w Warszawie
Streszczenie
Zespoły depresyjne bardzo często towarzyszą chorobom neurologicznym. Mogą być pierwszym objawem uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Zwykle mają negatywny wpływ na funkcjonowanie pacjentów, rokowanie i rehabilitację. Obniżają jakość życia chorych, a w niektórych przypadkach znacząco zwiększają ryzyko popełnienia samobójstwa. Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń depresyjnych są niewystarczające. Rekomendowana jest interdyscyplinarna współpraca neurologów, psychiatrów i psychologów w procesie diagnostycznym i terapeutycznym zaburzeń neurologicznych.
Zespoły depresyjne bardzo często towarzyszą chorobom neurologicznym. Mogą być pierwszym objawem uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Zwykle mają negatywny wpływ na funkcjonowanie pacjentów, rokowanie i rehabilitację. Obniżają jakość życia chorych, a w niektórych przypadkach znacząco zwiększają ryzyko popełnienia samobójstwa. Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń depresyjnych są niewystarczające. Rekomendowana jest interdyscyplinarna współpraca neurologów, psychiatrów i psychologów w procesie diagnostycznym i terapeutycznym zaburzeń neurologicznych.
Słowa kluczowe: depresja, objawy neuropsychiatryczne, SSRI
Mikrokrwawienia mózgowe: metody wykrywania i znaczenie
Tłumaczenie artykułu: Cerebral microbleeds: a guide to detection and interpretation
The Lancet Neurology 2009; 8: 165-174
Tłumaczenie artykułu: Cerebral microbleeds: a guide to detection and interpretation
The Lancet Neurology 2009; 8: 165-174
Streszczenie
Mikrokrwotoki mózgowe (cerebral microbleeds – CMBs) są coraz częściej rozpoznawane w badaniach neuroobrazowych u osób z chorobami naczyń mózgowych oraz otępieniem, jak również w normalnej starzejącej się populacji. W ostatnich latach dokonano znacznych postępów w rozumieniu roli CMBs, a zwłaszcza w doskonaleniu nowych technik rezonansowych pozwalających na wykrycie CMBs i zastosowanie tych technik w populacji osób starszych. W niniejszym artykule skoncentrowaliśmy się na najnowszych osiągnięciach i odpowiedzi na dwa kluczowe pytania: jak wykrywa się mikrokrwotoki oraz jak należy interpretować ich obecność. Liczba wykrywanych mikrokrwotoków zależna jest od cech badania rezonansowego, takich jak rodzaj sekwencji, jej parametry, rozdzielczość przestrzenna, siła pola magnetycznego oraz późniejsze przetwarzanie obrazu, co dodatkowo podkreśla rolę zastosowanej techniki MRI (magnetic resonance imaging) w interpretacji wyników badania. Najnowsze badania z zastosowaniem czułych technik rezonansowych wskazują na dużą częstość ich występowania w populacji osób starszych. Zaproponowaliśmy zasady identyfi kacji CMBs, jak również zasugerowaliśmy inne możliwe sposoby podejścia do wyjaśnienia roli tych częstych zmian jako markerów chorobowych oraz czynników odpowiedzialnych za chorobę małych naczyń.
Mikrokrwotoki mózgowe (cerebral microbleeds – CMBs) są coraz częściej rozpoznawane w badaniach neuroobrazowych u osób z chorobami naczyń mózgowych oraz otępieniem, jak również w normalnej starzejącej się populacji. W ostatnich latach dokonano znacznych postępów w rozumieniu roli CMBs, a zwłaszcza w doskonaleniu nowych technik rezonansowych pozwalających na wykrycie CMBs i zastosowanie tych technik w populacji osób starszych. W niniejszym artykule skoncentrowaliśmy się na najnowszych osiągnięciach i odpowiedzi na dwa kluczowe pytania: jak wykrywa się mikrokrwotoki oraz jak należy interpretować ich obecność. Liczba wykrywanych mikrokrwotoków zależna jest od cech badania rezonansowego, takich jak rodzaj sekwencji, jej parametry, rozdzielczość przestrzenna, siła pola magnetycznego oraz późniejsze przetwarzanie obrazu, co dodatkowo podkreśla rolę zastosowanej techniki MRI (magnetic resonance imaging) w interpretacji wyników badania. Najnowsze badania z zastosowaniem czułych technik rezonansowych wskazują na dużą częstość ich występowania w populacji osób starszych. Zaproponowaliśmy zasady identyfi kacji CMBs, jak również zasugerowaliśmy inne możliwe sposoby podejścia do wyjaśnienia roli tych częstych zmian jako markerów chorobowych oraz czynników odpowiedzialnych za chorobę małych naczyń.
Ostatnie dni umierających pacjentów z udarem mózgu skierowanych do zespołu konsultacyjnego opieki paliatywnej w szpitalu o profilu ostrym
Tłumaczenie artykułu: The last days of dying stroke patients referred to a palliative care consult team in an acute hospital
European Journal of Neurology 2010, 17: 73-77
Tłumaczenie artykułu: The last days of dying stroke patients referred to a palliative care consult team in an acute hospital
European Journal of Neurology 2010, 17: 73-77
Streszczenie
Wprowadzenie i cel pracy. Potrzeby pacjentów umierających z powodu udaru mózgu są słabo zbadane. Celem naszej pracy jest ocena objawów u tych pacjentów, którzy zostali skierowani do zespołu konsultacyjnego opieki paliatywnej i dokonanie przeglądu zastosowanych u nich strategii leczenia.
Metody. Retrospektywnie przejrzano całą dokumentację szpitalną pacjentów umierających z powodu udaru mózgu w szpitalu wysokospecjalistycznym i kolejno kierowanych do zespołu konsultacyjnego opieki paliatywnej w latach 2000 -2005. Zebrano informacje na temat objawów, możliwości porozumiewania się, metod leczenia oraz okoliczności i przyczyn zgonów.
Wyniki. Znaleziono dane 42 pacjentów. Mediana punktacji NIHSS (National Institutes of Health Stroke Scale – skala udarowa Narodowych Instytutów Zdrowia) przy przyjęciu wynosiła 21 punktów. Do najczęściej występujących objawów należały zaburzenia oddechowe (81%) oraz ból (69%). U 93% pacjentów występowały trudności lub niemożność porozumiewania się z powodu afazji lub zaburzeń przytomności. Do farmakologicznych metod leczenia pacjentów oddychających za pomocą respiratora należało stosowanie leków antymuskarynowych (52%) oraz opioidów (33%). Ból był leczony głównie za pomocą opioidów (69%). W czasie ostatnich 48 godzin życia 81% pacjentów nie odczuwało bólu i 48% pacjentów nie odczuwało niepokoju związanego z oddychaniem za pomocą respiratora. Głównymi przyczynami zgonu u 38% pacjentów były powikłania neurologiczne, u 36% mnogie powikłania ogólnoustrojowe, zaś u 26% specyfi czne przyczyny ogólnoustrojowe.
Wnioski. U pacjentów umierających z powodu udaru mózgu i skierowanych do zespołu konsultacyjnego opieki paliatywnej występowały mnogie objawy, głównie zaburzenia oddechowe i ból. Warto byłoby przeprowadzić badania mające na celu opracowanie specyfi cznych metod oceny objawów u pacjentów z udarem mózgu pozbawionych możliwości porozumiewania się słownego, aby można było dokładnie ocenić ich potrzeby oraz zmierzyć skuteczność paliatywnych metod leczenia
Wprowadzenie i cel pracy. Potrzeby pacjentów umierających z powodu udaru mózgu są słabo zbadane. Celem naszej pracy jest ocena objawów u tych pacjentów, którzy zostali skierowani do zespołu konsultacyjnego opieki paliatywnej i dokonanie przeglądu zastosowanych u nich strategii leczenia.
Metody. Retrospektywnie przejrzano całą dokumentację szpitalną pacjentów umierających z powodu udaru mózgu w szpitalu wysokospecjalistycznym i kolejno kierowanych do zespołu konsultacyjnego opieki paliatywnej w latach 2000 -2005. Zebrano informacje na temat objawów, możliwości porozumiewania się, metod leczenia oraz okoliczności i przyczyn zgonów.
Wyniki. Znaleziono dane 42 pacjentów. Mediana punktacji NIHSS (National Institutes of Health Stroke Scale – skala udarowa Narodowych Instytutów Zdrowia) przy przyjęciu wynosiła 21 punktów. Do najczęściej występujących objawów należały zaburzenia oddechowe (81%) oraz ból (69%). U 93% pacjentów występowały trudności lub niemożność porozumiewania się z powodu afazji lub zaburzeń przytomności. Do farmakologicznych metod leczenia pacjentów oddychających za pomocą respiratora należało stosowanie leków antymuskarynowych (52%) oraz opioidów (33%). Ból był leczony głównie za pomocą opioidów (69%). W czasie ostatnich 48 godzin życia 81% pacjentów nie odczuwało bólu i 48% pacjentów nie odczuwało niepokoju związanego z oddychaniem za pomocą respiratora. Głównymi przyczynami zgonu u 38% pacjentów były powikłania neurologiczne, u 36% mnogie powikłania ogólnoustrojowe, zaś u 26% specyfi czne przyczyny ogólnoustrojowe.
Wnioski. U pacjentów umierających z powodu udaru mózgu i skierowanych do zespołu konsultacyjnego opieki paliatywnej występowały mnogie objawy, głównie zaburzenia oddechowe i ból. Warto byłoby przeprowadzić badania mające na celu opracowanie specyfi cznych metod oceny objawów u pacjentów z udarem mózgu pozbawionych możliwości porozumiewania się słownego, aby można było dokładnie ocenić ich potrzeby oraz zmierzyć skuteczność paliatywnych metod leczenia
Słowa kluczowe: zaburzenia oddechowe, ból, opieka paliatywna, udar mózgu, ocena objawów subiektywnych
Ropnie nadtwardówkowe ośrodkowego układu nerwowego
Tłumaczenie artykułu: Epidural abscesses of the CNS
The Lancet Neurology 2009; 8: 292-300
Tłumaczenie artykułu: Epidural abscesses of the CNS
The Lancet Neurology 2009; 8: 292-300
Streszczenie
Ropnie nadtwardówkowe mogą występować wewnątrzczaszkowo lub w kanale kręgowym i powodować potencjalnie wyniszczające uszkodzenia układu nerwowego. Chociaż ropnie nadtwardówkowe kanału kręgowego (spinal epidural abscesses – SEA) są rzadkie, częstość ich występowania wzrasta, ponieważ coraz częstsze są czynniki predysponujące, takie jak stosowanie dożylnych narkotyków, przewlekła immunosupresja i zabiegi operacyjne kręgosłupa. Podczas gdy objawy SEA mogą obejmować gorączkę, bóle pleców i dysfunkcję neurologiczną, manifestacja wewnątrzczaszkowych ropni nadtwardówkowych (intracranial epidural abscesses – ICEA) jest słabiej określona. Neuroobrazowanie zawęża zakres potencjalnych rozpoznań i umożliwia szybkie leczenie empiryczne do czasu uzyskania specyfi cznego rozpoznania mikrobiologicznego. Interwencja chirurgiczna jest integralną częścią leczenia ropni nadtwardówkowych u pacjentów z objawami neurologicznymi lub tych, którzy nie zareagowali na leczenie zachowawcze. Rokowanie w SEA i ICEA jest zwykle złe z powodu opóźnionego rozpoznania oraz interwencji i zależy od stanu neurologicznego w momencie rozpoznania. Zwiększona czujność kliniczna może w dużym stopniu poprawić efekt końcowy przez wcześniejsze postawienie rozpoznania.
Ropnie nadtwardówkowe mogą występować wewnątrzczaszkowo lub w kanale kręgowym i powodować potencjalnie wyniszczające uszkodzenia układu nerwowego. Chociaż ropnie nadtwardówkowe kanału kręgowego (spinal epidural abscesses – SEA) są rzadkie, częstość ich występowania wzrasta, ponieważ coraz częstsze są czynniki predysponujące, takie jak stosowanie dożylnych narkotyków, przewlekła immunosupresja i zabiegi operacyjne kręgosłupa. Podczas gdy objawy SEA mogą obejmować gorączkę, bóle pleców i dysfunkcję neurologiczną, manifestacja wewnątrzczaszkowych ropni nadtwardówkowych (intracranial epidural abscesses – ICEA) jest słabiej określona. Neuroobrazowanie zawęża zakres potencjalnych rozpoznań i umożliwia szybkie leczenie empiryczne do czasu uzyskania specyfi cznego rozpoznania mikrobiologicznego. Interwencja chirurgiczna jest integralną częścią leczenia ropni nadtwardówkowych u pacjentów z objawami neurologicznymi lub tych, którzy nie zareagowali na leczenie zachowawcze. Rokowanie w SEA i ICEA jest zwykle złe z powodu opóźnionego rozpoznania oraz interwencji i zależy od stanu neurologicznego w momencie rozpoznania. Zwiększona czujność kliniczna może w dużym stopniu poprawić efekt końcowy przez wcześniejsze postawienie rozpoznania.
Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania pregabaliny u pacjentów z obwodową neuropatią cukrzycową lub neuralgią popółpaścową: badanie otwarte, nieporównawcze, z elastycznym dawkowaniem
Tłumaczenie artykułu: Effi cacy and safety of pregabalin in patients with diabetic peripheral neuropathy or postherpetic neuralgia: open-label, non-comparative, flexible-dose study
European Journal of Pain 12 (2008), 850-858
Tłumaczenie artykułu: Effi cacy and safety of pregabalin in patients with diabetic peripheral neuropathy or postherpetic neuralgia: open-label, non-comparative, flexible-dose study
European Journal of Pain 12 (2008), 850-858
Streszczenie
W warunkach praktyki klinicznej przeprowadziliśmy ocenę skuteczności i bezpieczeństwa elastycznego dawkowania pregabaliny u pacjentów z obwodową neuropatią cukrzycową (diabetic peripheral neuropathy – DPN) albo neuralgią popółpaścową (postherpetic neuralgia – PHN). Następnie zbadaliśmy korelację niespecyfi cznych miar zmiany (skale ogólnego wrażenia zmiany stanu w ocenie pacjenta i lekarza, Patient Global Impression of Change – PGIC i Clinician Global Impression of Change – CGIC) i określonymi miarami zachorowalności. Pierwotnym punktem końcowym tego prospektywnego, otwartego, niekontrolowanego placebo badania były korelacje między ogólnym wrażeniem zmiany stanu (PGIC i CGIC) oraz zmianami w zakresie bólu, snu oraz w wynikach niepokoju, jak zostało to ocenione na podstawie numerycznych albo wizualnych skal oceny. W 53 centrach klinicznych biorących udział w badaniu do analizy włączono w sumie 217 pacjentów ambulatoryjnych. Najczęściej stosowany sposób dawkowania pregabaliny polegał na zastosowaniu początkowej dawki 150 mg/dobę i zwiększeniu dawki do 300 mg/dobę po tygodniu (średnio 301 mg/dobę, podawane w dwóch dawkach podzielonych). Znaczące zmiany w zakresie oceny bólu, snu i w skalach niepokoju ( -40%, -43%, -42%) między wizytą wstępną (baseline) i zakończeniem badania po upływie 4 -tygodniowego okresu leczenia pregabaliną były zbliżone do zmian stwierdzonych zarówno w ocenie skali PGIC, jak i CGIC. Korelacja zarówno skali PGIC, jak i CGIC wynosiła 0,60 dla bólu, 0,51 dla snu i odpowiednio 0,20 albo 0,13 w przypadku korelacji niepokoju z PGIC i CGIC. Wszystkie korelacje z wyjątkiem pary zmiennych CGIC/niepokój osiągnęły poziom istotności statystycznej. Podsumowując, pregabalina podawana w dawkach elastycznych zmniejszała ból, miała pozytywny wpływ na sen, niepokój oraz stan ogólny i była dobrze tolerowana. Skuteczność i profi l bezpieczeństwa tego leku były zgodne z danymi otrzymanymi z kontrolowanych prób klinicznych. PGIC i CGIC oraz określone skale bólu i snu były ogólnie dobrze skorelowane, ale nierównoznaczne; zależność taka nie zachodziła w odniesieniu do wyników oceny niepokoju.
W warunkach praktyki klinicznej przeprowadziliśmy ocenę skuteczności i bezpieczeństwa elastycznego dawkowania pregabaliny u pacjentów z obwodową neuropatią cukrzycową (diabetic peripheral neuropathy – DPN) albo neuralgią popółpaścową (postherpetic neuralgia – PHN). Następnie zbadaliśmy korelację niespecyfi cznych miar zmiany (skale ogólnego wrażenia zmiany stanu w ocenie pacjenta i lekarza, Patient Global Impression of Change – PGIC i Clinician Global Impression of Change – CGIC) i określonymi miarami zachorowalności. Pierwotnym punktem końcowym tego prospektywnego, otwartego, niekontrolowanego placebo badania były korelacje między ogólnym wrażeniem zmiany stanu (PGIC i CGIC) oraz zmianami w zakresie bólu, snu oraz w wynikach niepokoju, jak zostało to ocenione na podstawie numerycznych albo wizualnych skal oceny. W 53 centrach klinicznych biorących udział w badaniu do analizy włączono w sumie 217 pacjentów ambulatoryjnych. Najczęściej stosowany sposób dawkowania pregabaliny polegał na zastosowaniu początkowej dawki 150 mg/dobę i zwiększeniu dawki do 300 mg/dobę po tygodniu (średnio 301 mg/dobę, podawane w dwóch dawkach podzielonych). Znaczące zmiany w zakresie oceny bólu, snu i w skalach niepokoju ( -40%, -43%, -42%) między wizytą wstępną (baseline) i zakończeniem badania po upływie 4 -tygodniowego okresu leczenia pregabaliną były zbliżone do zmian stwierdzonych zarówno w ocenie skali PGIC, jak i CGIC. Korelacja zarówno skali PGIC, jak i CGIC wynosiła 0,60 dla bólu, 0,51 dla snu i odpowiednio 0,20 albo 0,13 w przypadku korelacji niepokoju z PGIC i CGIC. Wszystkie korelacje z wyjątkiem pary zmiennych CGIC/niepokój osiągnęły poziom istotności statystycznej. Podsumowując, pregabalina podawana w dawkach elastycznych zmniejszała ból, miała pozytywny wpływ na sen, niepokój oraz stan ogólny i była dobrze tolerowana. Skuteczność i profi l bezpieczeństwa tego leku były zgodne z danymi otrzymanymi z kontrolowanych prób klinicznych. PGIC i CGIC oraz określone skale bólu i snu były ogólnie dobrze skorelowane, ale nierównoznaczne; zależność taka nie zachodziła w odniesieniu do wyników oceny niepokoju.
Słowa kluczowe: ogólne wrażenie zmiany stanu w ocenie pacjenta, kliniczne ogólne wrażenie zmiany bólu neuropatycznego, cukrzycowa neuropatia obwodowa, neuralgia popółpaścowa, pregabalina
