Wewnątrznaczyniowe leczenie udaru niedokrwiennego mózgu
Endovascular management of acute ischaemic stroke
Adam Kobayashi

 

Streszczenie
Udar mózgu jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonu i najczęstszą przyczyną niesprawności u osób po 40. roku życia. Do swoistych metod terapeutycznych o udowodnionej skuteczności należą tromboliza dożylna, leczenie kwasem acetylosalicylowym i hospitalizacja w pododdziale udarowym. Ich stosowanie łączy się z redukcją śmiertelności lub zwiększeniem liczby pacjentów sprawnych po udarze. Leczenie endowaskularne jest nową, rozwijającą się metodą leczenia udaru mózgu. Jej stosowanie wiąże się z większym odsetkiem pacjentów z udrożnieniem tętnic wewnątrzczaszkowych. W kilku niewielkich badaniach wykazano, że tromboliza dotętnicza z prourokinazą jest skuteczna w leczeniu udaru z niedrożnością dużych pni tętniczych. Została ona jednak wycofana z użycia. Rekombinowany tkankowy aktywator plazminogenu (rt-PA) jest obecnie najczęściej stosowany w tym celu. Mechaniczna trombektomia jest nową i obiecującą metodą w leczeniu udaru, choć jej skuteczność nie została udowodniona w kontrolowanych badaniach klinicznych z randomizacją. Obecnie kilka takich badań jest w toku. Coraz więcej urządzeń do stosowania trombektomii mechanicznej zostało dopuszczonych do stosowania przez odpowiednie organy i są one już dostępne na rynku. Do najpowszechniej stosowanych należą MERCI, Penumbra, oraz Solitaire FR. Wstępne analizy ekonomiczne wskazują na efektywność kosztową tej metody. Endowaskularne leczenie udaru musi być prowadzone w warunkach hospitalizacji w pododdziale udarowym. Istnieje konieczność prowadzenia badań klinicznych z randomizacją, które potwierdzą skuteczność endowaskularnych metod leczenia udaru niedokrwiennego.

 

Słowa kluczowe: udar mózgu, tromboliza dotętnicza, mechaniczna rekanalizacja

Postępowanie w stanach padaczkowych – od teorii do praktyki 
Management of status epilepticus – from  theory to practice
Barbara Chmielewska 
   
Streszczenie
Stan padaczkowy wymaga kompleksowego postępowania medycznego, możliwego do przeprowadzenia w oddziałach intensywnej terapii. Chociaż ostateczne rokowania istotnie zależą od czynników niemodyfikowalnych, takich jak etiologia, wiek chorego oraz poprzedzający stan zdrowia, to najwcześniejsze przedszpitalne leczenie farmakologiczne znacząco wpływa na losy chorych. Benzodiazepiny są lekami z wyboru, a midazolam stosowany domięśniowo ma co najmniej taką samą skuteczność w przerywaniu stanu padaczkowego, jak podane dożylnie lorazepam lub diazepam. Właściwości farmakologiczne midazolamu umożliwiają konfekcjonowanie leku w formie ampułkostrzykawki  gotowej do bezpośredniego zastosowania, co ogranicza odsetki chorych, którym nie aplikuje się leku z powodu trudności technicznych. Aktualnie możliwości leczenia stanów padaczkowych poprawiła dostępność liczniejszych leków przeciwpadaczkowych, które są produkowane w formie iniekcyjnej, w tym leków nowej generacji, jak lewetiracetam. Lekooporny stan padaczkowy powinien być diagnozowany w krótszym czasokresie 5 min od wystąpienia napadów. Jedynie monitorowanie czynności bioelektrycznej mózgu pozwala na różnicowanie stanów padaczkowych z innymi przyczynami długotrwałych zaburzeń przytomności i jest niezbędne dla oceny przebiegu i skuteczności leczenia. Metaanalizy badań klinicznych przeprowadzane okresowo przez zespoły ekspertów aktualizują stan wiedzy, przydatny do stosowania w praktyce klinicznej.  Rekomendacje wynikające z ogłoszonego w 2012 r. opracowania Neurocritical Care Society Status Epilepticus Guideline Writing  Committee mogą być  w pełni wykorzystywane  w  warunkach polskich.

 

Słowa kluczowe:  stan padaczkowy, postępowanie medyczne, aktualne rekomendacje