Rekomendacje postępowania w zawrotach głowy w praktyce ambulatoryjnej
Management of vertigo and dizziness – recommendations
Tomasz Berkowicza, Izabela Domitrz, Alicja Kalinowska-Łyszczarz, Wojciech Kozubski, Danuta Ryglewicz, Halina Sienkiewicz-Jarosz, Antoni Prusiński

 

Streszczenie
Zawroty układowe i nieukładowe są jedną z głównych dolegliwości zgłaszanych przez pacjentów konsultowanych zarówno ambulatoryjnie, jak i w ramach ostrego dyżuru. Występują u około 20-30% osób w populacji ogólnej. Rozpoznanie różnicowe jest trudne z powodu podobieństwa niektórych objawów uszkodzenia obwodowej i centralnej części układu równowagi. W artykule zamieszczono rekomendacje postępowania w diagnostyce i terapii pacjentów zgłaszających się na konsultacje do lekarzy neurologów. 

Abstract
Vertigo and dizziness are the most common complaints in medicine. They affect approximately 20-30% of the general population. Differential diagnosis is very difficult, especially because some symptoms of peripheral and central problems may overlap. The article contains recommendations regarding diagnostics and treatment of patients referred for consultation to neurologists. 

Słowa kluczowe: zawroty układowe, zawroty nieukładowe, rekomendacje, diagnostyka, leczenie
Key words: vertigo, dizziness, recommendations, diagnostics, treatment

 

Badania obrazowe u młodych dorosłych z krwotokiem śródmózgowym
Tłumacze nie artykułu:
Imaging in young adults with intracerebral hemorrhage

Streszczenie
Cel pracy. Malformacje naczyniowe są częstą, ale uleczalną przyczyną krwotoku śródmózgowego (intracerebral hemorrhage – ICH) u osób młodych. Celem niniejszego badania był przegląd zastosowania właściwego uzupełniającego obrazowania angiograficznego/wenograficznego do identyfikacji malformacji naczyniowych u młodych dorosłych z ICH w naszym specjalistycznym ośrodku.
Metody. Przeprowadzono retrospektywną analizę obejmującą 5 lat prospektywnie zbieranych danych dotyczących kierowania pacjentów na dyżur neurochirurgiczny w Greater Manchester Neuroscience Centre.
Wyniki. W ciągu 5 lat autorzy zidentyfikowali 111 pacjentów w wieku 18-40 lat z ICH o szerokim spektrum etiologicznym. Do oceny wykonania uzupełniającego badania obrazowego zakwalifikowano 90 osób, włączając pacjentów bez możliwej do zidentyfikowania przyczyny ICH oraz osoby z nadciśnieniem tętniczym i stosujące w ostatnim czasie narkotyki. Z tych 90 osób do ośrodka przyjęto 52 (58%) pacjentów
w celu przeprowadzenia dalszego postępowania; po wykluczeniu 3 pacjentów z szerokimi, sztywnymi źrenicami pozostałych 49 poddano odpowiedniemu dodatkowemu badaniu obrazowemu. Spośród 38 pacjentów nieprzyjętych do ośrodka 13 (34%) miało szerokie, areaktywne źrenice, 10 (26%) poddano odpowiedniemu dodatkowemu badaniu obrazowemu, natomiast 15 nie – wszyscy pacjenci spośród tych 15 oprócz 2 osób byli przyjęci poza standardowymi godzinami pracy. Odsetek pozytywnych wyników uzupełniającego badania obrazowego wynosił 63%.
Wniosek. Młodzi dorośli z ICH mają większe szanse na wykonanie odpowiednich badań obrazowych w celu identyfikacji malformacji naczyniowych w specjalistycznym ośrodku w porównaniu z ośrodkami niespecjalistycznymi. Opieka poza standardowymi godzinami pracy wydaje się mieć istotny wpływ na tę różnicę. Niniejsze badanie sugeruje potrzebę zmian oraz zaangażowania ze strony specjalistycznych ośrodków we wszystkich przypadkach ICH u osób młodych. 

Słowa kluczowe: wieloogniskowa neuropatia ruchowa, blok przewodzenia, immunoglobuliny

 

Miażdżyca tętnicy szyjnej a terapia interwencyjna
Tłumaczenie artykułu:
Carotid artery disease and interventional therapy

 

Streszczenie
Cel artykułu. Główne wyniki przeprowadzonych ostatnio badań klinicznych dotyczących miażdżycy tętnicy szyjnej zmieniają nasze rozumienie dotyczące właściwego leczenia.
Najnowsze wyniki. Duże badanie kliniczne porównujące endarterektomię tętnicy szyjnej oraz stentowanie u pacjentów objawowych i bezobjawowych sugeruje porównywalne rezultaty po przeprowadzeniu całościowych analiz podsumowujących, natomiast odmienne rezultaty przy analizie poszczególnych podgrup pacjentów. Wyniki te modyfikują wnioski z wcześniejszych badań klinicznych.
Streszczenie. Biorąc pod uwagę wiek, wydaje się, że istnieją różnice w ostatecznych wynikach tych metod leczniczych, które mogą wpływać na decyzję odnośnie do postępowania z określonymi pacjentami. 

Słowa kluczowe: bezobjawowe zwężenie tętnicy szyjnej, angioplastyka tętnicy szyjnej, stentowanie tętnicy szyjnej, endarterektomia tętnicy szyjnej, przemijający atak niedokrwienny

 

Leczenie chirurgiczne przerzutów do mózgu
Tłumaczenie artykułu:
Surgical treatment of brain metastasis: A review

 

Streszczenie
Przerzuty do mózgu to najczęściej występujące guzy śródczaszkowe u dorosłych. Obecnie leczenie przerzutów do mózgu wymaga podejścia wielodyscyplinarnego dostosowanego do każdego pacjenta indywidualnie. Leczenie operacyjne jest niezbędne w celu zmniejszenia wewnątrzczaszkowego efektu masy, poprawy stanu neurologicznego i czasu przeżycia, a jednocześnie daje możliwość ustalenia lub potwierdzenia rozpoznania neuropatologicznego przy małym odsetku powikłań i śmiertelności. Oprócz resekcji pojedynczych przerzutów do mózgu u pacjentów ze zmianami dostępnymi drogą operacyjną, w dobrym stanie czynnościowym, przy braku lub odpowiednim leczeniu zmian pozaczaszkowych, dowiedzione zostało znaczenie postępowania chirurgicznego w przypadku przerzutów mnogich. Technika operacyjna ma wpływ na wyniki leczenia, ponieważ usuwanie w kawałkach, a nie w jednym fragmencie, oraz pozostawienie obszaru naciekania wokół jamy po usuniętym guzie mogą mieć negatywne skutki dla skuteczności miejscowego zwalczania nowotworu. Najskuteczniejszą miejscową kontrolą przerzutów do mózgu jest optymalne chirurgiczne usunięcie guza z wykorzystaniem nowoczesnego arsenału przedoperacyjnych badań strukturalnych i czynnościowych, neuromonitoringu śródoperacyjnego oraz zaawansowanych technik mikroneurochirurgicznych, a następnie leczenia uzupełniającego, np. radiochirurgii stereotaktycznej, radioterapii całego mózgowia lub metod śródjamowych (intracavitary therapies). W niniejszym artykule omówione zostały możliwości leczenia przerzutów do mózgu, z uwzględnieniem kwestii spornych dotyczących leczenia operacyjnego. 

Słowa kluczowe: przerzuty do mózgu, leczenie operacyjne, pojedyncze, mnogie, radiochirurgia stereotaktyczna, radioterapia całego mózgowia

 

Farmakologiczne leczenie dystrofii mięśniowych
Tłumaczenie artykułu:
Pharmacological therapies for muscular dystrophies

 

Streszczenie
Cel przeglądu. W badaniu tym dokonujemy przeglądu najnowszych postępów w leczeniu farmakologicznym dystrofii mięśniowych. Podobieństwa i różnice w patofizjologii różnych postaci dystrofii mięśniowej doprowadziły do powstania szerokiego wachlarza podejść przy stosowaniu nowych metod leczenia.
Najnowsze odkrycia. W przeglądzie tym omawiamy tylko te dystrofie mięśniowe, w przypadku których opublikowano osiągnięcia w ostatnim roku. Stanowi to „krawędź postępu” w szerokim obszarze badań naukowych przeprowadzonych w ciągu ponad 20 lat. Doprowadziły one do gamy nowych odkryć w postępowaniu objawowym aż do strategii specyficznych dla mutacji, w których usiłuje się skorygować podstawową przyczynę schorzenia.
Podsumowanie. W zakresie farmakologicznych metod terapii dystrofii mięśniowych nadal obserwuje się stały postęp. Zachętą jest fakt, że badania naukowe nad nowymi metodami leczenia coraz bardziej wnikają w farmakologiczne strategie, które mogą potencjalnie poprawić zaburzenia patologiczne w stopniu istotnym
klinicznie. 

Słowa kluczowe: dystrofia mięśniowa, farmakologiczna, terapia

 

Diagnozowanie i metody leczenia płynotoku pourazowego
Diagnosis and methods of treatment of traumatic cerebrospinal fluid rhinorrhea
Michał Rutkowski, Piotr Trojanowski, Urszula Zielińska, Radosław Rola, Tomasz Trojanowski

Streszczenie
Płynotok to potencjalnie groźny dla zdrowia i życia pacjenta stan, w którym stwierdza się obecność przetoki pomiędzy przestrzenią podpajęczynówkową a zatokami czaszki, uchem, okiem lub raną. Szybkie rozpoznanie i podjęcie leczenia zapobiega groźnym powikłaniom mogącym prowadzić nawet do zgonu pacjenta. Kluczowe dla rozpoznania są obraz kliniczny w połączeniu z badaniami laboratoryjnymi i obrazowymi. Leczenie płynotoku może odbywać się zachowawczo lub operacyjnie. Spośród technik operacyjnych najpopularniejsze są dostępy śródczaszkowe wewnątrz­oponowe oraz zewnątrzczaszkowe, wewnątrznosowe z użyciem endoskopu. 

Abstract
Rhinorrhea is a potentially dangerous, life threatening condition, with the presence of a fistula between the subarachnoid space and cranial sinuses, ear, eye or wound. Quick diagnosis and therapy prevent dangerous complications that could result in patients death. The diagnosis is based on clinical observation, laboratory tests and imaging. Rhinorrhea can be treated conservatively or surgically. Among the most popular surgical techniques are: intracranial, intradural and extracranial, endonasal endoscopic approaches. 

Słowa kluczowe: płynotok nosowy, uszny, przetoka płynowa
Key words: rhinorrhea, otorrhea, CSF fistula

 

Zalecenia EFNS-ENS dotyczące rozpoznania i postępowania w schorzeniach z towarzyszącym otępieniem
Tłumaczenie artykułu:
EFNS-ENS Guidelines on the diagnosis and management of disorders associated with dementia

 

Streszczenie
Założenia i cele. Ostatnia wersja zaleceń EFNS pochodzi z 2007 roku. W 2010 roku opublikowano zrewidowane zalecenia dotyczące choroby Alzheimera (Alzheimer disease – AD). Obecne wytyczne obejmują korektę dotyczącą zespołów otępiennych niebędących AD, szczególnie upośledzenia funkcji poznawczych pochodzenia naczyniowego, zwyrodnienia płatowego czołowo -skroniowego, otępienia z ciałami Lewy’ego, zespołu korowo -podstawnego, postępującego porażenia nadjądrowego, otępienia w chorobie Parkinsona, choroby Huntingtona, chorób prionowych, wodogłowia normotensyjnego, limbicznego zapalenia mózgu oraz innych schorzeń toksycznych i metabolicznych. Celem jest przedstawienie zrecenzowanego, opartego na dowodach naukowych stanowiska w sprawie ukierunkowania sposobów postępowania dla neurologów klinicznych, geriatrów, psychiatrów i innych specjalistów odpowiedzialnych za opiekę nad pacjentami ze schorzeniami otępiennymi. Przedstawia ono zestawienie minimalnych pożądanych standardów w prowadzeniu praktyki lekarskiej.
Metody. Robocza grupa zadaniowa dokonała przeglądu dowodów pochodzących z oryginalnych artykułów naukowych, metaanaliz oraz przeglądów systematycznych opublikowanych do czerwca 2011 roku. Dowody sklasyfi kowano (I, II, III, IV) oraz nadano klasę uzgodnionych zaleceń (A, B lub C) według wskazówek EFNS. W przypadku braku dowodów i jednocześnie przy wyraźnie zgodnym stanowisku członków grupy przyznawano punkty dobrej praktyki.
Wyniki i wnioski. Nowe zalecenia i punkty dobrej praktyki dotyczą rozpoznania klinicznego, badań krwi, neuropsychologii, neuroobrazowania, elektroencefalografii, analizy płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR), badania genetycznego, ustalenia rozpoznania, leczenia zaburzeń zachowania i objawów psychologicznych w otępieniu, zagadnień prawnych, poradnictwa i wsparcia dla opiekunów. Wszystkie rekomendacje zostały skorygowane pod kątem porównania z poprzednimi zaleceniami EFNS. Specjalista neurolog wraz z lekarzem pierwszego kontaktu odgrywają ważną rolę w ocenie, interpretacji i leczeniu objawów, niesprawności i potrzeb pacjentów z otępieniem. 

Słowa kluczowe: otępienie, rozpoznanie, zalecenia, postępowanie, wskazówki, przegląd, leczenie

 

Choroba Huntingtona
Tłumaczenie artykułu:
Huntington’s disease

 

Streszczenie
Cel pracy. W niniejszej pracy przeglądowej przedstawiono aktualne postępy dotyczące choroby Huntingtona, ze szczególnym uwzględnieniem cech klinicznych fazy zwiastunowej, a także coraz obszerniejsze piśmiennictwo na temat mechanizmów patofizjologicznych tej choroby i ich znaczenie dla potencjalnych terapii celowanych.
Najnowsze dane. U osób z dodatnim wynikiem badania genetycznego nieprawidłowości kliniczne i neuroradiologiczne można wykazać przed wystąpieniem jawnej fazy choroby (nawet 15 lat przed pojawieniem się pierwszych objawów). Wprawdzie niektóre parametry ilościowe wydają się obiecujące jako potencjalne markery postępu choroby, ale wymagają one dalszych badań długookresowych. W procesie neurodegeneracyjnym zachodzącym w chorobie Huntingtona wskazuje się na udział szeregu szlaków molekularnych, które są potencjalnym punktem uchwytu dla terapii celowanych.
Podsumowanie. Gdyby istniała możliwość przeprowadzenia badań wyprzedzających, które pozwalałyby na identyfikację osób z dodatnim genem choroby Huntingtona przed pojawieniem się objawów początkowych, wówczas faza zwiastunowa choroby byłaby idealnym okresem dla wdrożenia leczenia modyfikującego jej przebieg. Dla celów badań klinicznych dotyczących leczenia neuroprotekcyjnego kluczowe znaczenie ma identyfikacja określonego do obliczenia i wiarygodnego biomarkera monitorującego postęp choroby. Zagadnienie to pozostaje w obszarze toczących się badań. Wiedza na temat mechanizmów patofizjologicznych leżących u podstaw choroby Huntingtona stale się poszerza, głównie w oparciu o modele komórkowe i zwierzęce. 

Słowa kluczowe: biomarker, choroba Huntingtona, faza zwiastunowa choroby Huntingtona

 

Skórne objawy niepożądane związane z leczeniem modyfikującym przebieg choroby w stwardnieniu rozsianym: przegląd piśmiennictwa
Tłumaczenie artykułu:
Cutaneous adverse events associated with disease-modifying treatment in multiple sclerosis: a systematic review

 

Streszczenie
Octan glatirameru i interferon-beta stanowią zarejestrowane pierwszorzutowe leczenie modyfikujące przebieg choroby (disease modifying treatments – DMT) w stwardnieniu rozsianym (sclerosis multiplex – SM). DMT może być związane z wystąpieniem skórnych objawów niepożądanych, które mogą wpłynąć na stosowanie się do zaleconego przyjmowania leków oraz mieć wpływ na jakość życia pacjenta. Celem tego systematycznego przeglądu piśmiennictwa było dostarczenie informacji na temat klinicznego spektrum i częstotliwości występowania reakcji skórnych związanych z DMT. Dokonano systematycznego przeglądu piśmiennictwa aż do maja 2011 roku w Medline, Embase i bazach danych Cochrane bez stosowania ograniczeń co do projektowania badania, języka albo daty publikacji. Do przeglądu włączono te artykuły, w których opisywano występowanie jakiejkolwiek reakcji skórnej związanej ze stosowaniem DMT u pacjentów z SM. Selekcja artykułów i uzyskiwanie danych zostały przeprowadzone przez dwóch niezależnych autorów. Włączono 106 artykułów, z których 41 (39%) stanowiło randomizowane kontrolowane placebo próby kliniczne albo badania kohortowe raportujące częstość głównie lokalnych reakcji w miejscu wkłucia. Bardzo duża część pacjentów doświadczyła jakiejś formy zlokalizowanej reakcji w miejscu wkłucia: aż do 90% u chorych stosujących iniekcje podskórne i aż do 33% u chorych stosujących iniekcje domięśniowe. W 65 opisach przypadków obejmujących 106 pacjentów z SM opisano szerokie spektrum skórnych objawów niepożądanych, najczęściej raportowana była lipoatrofia, martwica skóry i owrzodzenia oraz różne autoimmunologiczne zapalne choroby skóry. Stosowanie DMT w SM jest często związane z wystąpieniem lokalnych reakcji w miejscu wkłucia i szerokim spektrum uogólnionych skórnych objawów niepożądanych, szczególnie u osób stosujących iniekcje podskórne. Chociaż niektóre z reakcji skórnych mogą mieć znaczne nasilenie i utrzymywać się w czasie, to większość z nich ma łagodny charakter i nie wymaga przerwania DMT. 

Słowa kluczowe: interferon-beta, octan glatirameru, reakcje skórne, objawy niepożądane, stwardnienie
rozsiane

 

Postępowanie z tradycyjnymi czynnikami ryzyka udaru mózgu: niekończące się wyzwanie dla zachowań prozdrowotnych obejmujących dietę i aktywność fizyczną
Tłumacze nie artykułu:
Traditional risk factor management for stroke: a never-ending challenge for health behaviors of diet and physical activity

 

Streszczenie
Zachowania prozdrowotne, zwłaszcza te związane z dietą i aktywnością fizyczną, zalecane w ostatnio opublikowanych wytycznych dotyczących postępowania w nadciśnieniu tętniczym są ważne również w pierwotnej profilaktyce udaru mózgu i pojawiają się w ostatnio opublikowanych wytycznych odnoszących się do postępowania w udarze.
Cel pracy. W ostatnim czasie w wielu opublikowanych wytycznych przedstawiono nowe dowody dotyczące czynników ryzyka udaru mózgu. W niniejszym przeglądzie autor odnosi się do najważniejszych wytycznych dotyczących pierwotnej profilaktyki udaru mózgu i nadciśnienia tętni czego skupiających się szczególnie na diecie i aktywności fizycznej.
Najnowsze dane. Zalecenia dotyczące zachowań prozdrowotnych w ostatnich wytycznych odnoszących się do pierwotnej profilaktyki udaru mózgu są praktycznie jednakowe i te same zalecenia pojawiają się w ostatnio opublikowanych wytycznych dotyczących postępowania w nadciśnieniu tętniczym, szczególnie w odniesieniu do diety i aktywności fizycznej. Zalecane zachowania prozdrowotne obejmują redukcję masy ciała, zmniejszenie spożycia soli, zwiększenie spożycia owoców i warzyw, ograniczenie spożywania tłuszczów w ogóle oraz tłuszczów nasyconych (zwiększenie spożycia ryb), aktywność fizyczną oraz umiarkowane spożycie alkoholu. Owoce i warzywa zawierają wysokie stężenia potasu, przeciwutleniaczy, związków fitochemicznych oraz błonnika, dlatego uważa się, że zapobie gają one chorobom sercowo-naczyniowym i ich czynnikom ryzyka. Odnotowano, że u osób wykazujących wiele z tych zachowań prozdrowotnych ryzyko udaru było niższe. 

Słowa kluczowe: deta, wytyczne, zachowanie prozdrowotne, aktywność fizyczna, pierwotna profilaktyka udaru mózgu