Zaburzenia przytomności – nowe koncepcje w klasyfikacji i patogenezie 
Konrad Rejdak
 

Streszczenie
Z neurologicznego punktu widzenia przytomność należy rozumieć jako stan ogólny, całościowy mózgu, który ma dwie składowe, tzn. stan wzbudzenia (ang. arousal, alertness) oraz świadomości (ang. awareness) rozumianej jako postrzeganie siebie i otoczenia. Prawidłowa funkcja wymienionych dwóch składowych warunkuje i rzutuje na szereg innych czynności związanych ze stanem przytomności, takich jak uwaga i koncentracja, pamięć, motywacja i funkcje wykonawcze, czucie oraz percepcja i in. Ujednolicenie i szczegółowe sprecyzowanie definicji stanu przytomności jest bardzo ważne, pozwala bowiem dokładniej określić aktualny stan pacjenta, rokowanie i ocenę efektów leczenia. W ostatnich latach poczyniono duże postępy w rozumieniu patofizjologii stanów klinicznych z zaburzeniem przytomności, takich jak śpiączka, stan wegetatywny, stan minimalnej przytomności, zespół zamknięcia i napady padaczkowe, dzięki wprowadzeniu technik obrazowania z uwzględnieniem oceny poziomu metabolizmu mózgowego. Niewątpliwie największym wyzwaniem na najbliższe lata jest przełożenie powyższych osiągnięć na wymierne efekty terapeutyczne w celu przywracania stanu prawidłowej przytomności u pacjentów z organicznym uszkodzeniem struktur anatomicznych w zakresie „układu stanu przytomności”.

Słowa kluczowe: Keppra, lewetiracetam, leki przeciwpadaczkowe, objawy niepożądane.

 

Diagnostyka różnicowa w przypadkach podejrzenia stwardnienia rozsianego: konsensus 
Differential diagnosis of suspected multiple sclerosis: a consensus approach
Reprinted from Multiple Sclerosis 2008; 14: 115 7-11 74,
 

Streszczenie 
Założenia i cele. Rozpoznanie stwardnienia rozsianego (multiple sclerosis – MS) wymaga wykluczenia chorób, które mogą stanowić lepsze wyjaśnienie objawów klinicznych i paraklinicznych. Dotychczas nie opisano uporządkowanego procesu wykluczania alternatywnych rozpoznań. Międzynarodowy Panel Ekspertów zajmujący się Stwardnieniem Rozsianym (International Panel of MS experts) opracował ujednolicony algorytm diagnostyki różnicowej MS.

Metodyka. W oparciu o dostępne piśmiennictwo opracowano ujednolicone wytyczne diagnostyki różnicowej MS. Zwrócono szczególną uwagę na wykluczenie stanów mogących potencjalnie przypominać MS, rozpoznanie najczęstszych izolowanych zespołów klinicznych stanowiących manifestację MS oraz na różnicowanie MS i innych idiopatycznych zapalnych chorób demielinizacyjnych.

Wyniki. Prezentujemy zalecenia odnoszące się do: 1) klinicznych i paraklinicznych „czerwonych flag” sugerujących schorzenie inne niż MS; 2) bardziej precyzyjnej definicji „izolowanych zespołów klinicznych” (clinically isolated syndrome – CIS), będących często pierwszą prezentacją MS lub innych schorzeń alternatywnych; 3) algorytmów diagnostycznych trzech częstych izolowanych zespołów klinicznych związanych z MS, obejmujących objawy z nerwów wzrokowych, pnia mózgu i rdzenia kręgowego; 4) schematu klasyfikacji i kryteriów diagnostycznych idiopatycznych demielinizacyjnych chorób zapalnych ośrodkowego układu nerwowego.

Wnioski. Diagnostyka różnicowa prowadząca do rozpoznania MS lub innych schorzeń alternatywnych jest złożona, a ponadto brakuje w tym aspekcie silnych danych opartych na faktach. Ujednolicone wytyczne stanowią praktyczną ścieżkę diagnostyczną i będą użyteczne dla neurologów niebędących specjalistami w dziedzinie MS. Zaleca się, aby wytyczne poddano walidacji i ocenie w perspektywie przyszłych badań. Wytyczne dotyczące procesu diagnostycznego w przypadkach podejrzenia MS zwiększą dokładność i precyzję rozpoznania.

 

Słowa kluczowe: rozpoznanie, diagnostyka różnicowa, stwardnienie rozsiane.

 

Komentarz: prof. dr hab. Halina Bartosik-Psujek

 

Pełna treść artykułu - plik pdf do pobrania