Jest to ostry proces zapalny wywołany przez bakterie, najczęściej otoczkowe, który obejmuje opony mózgowo-rdzeniowe (OMR), pajęczą i miękką oraz wypełnioną płynem mózgowo-rdzeniowym (PMR) przestrzeń podpajęczynówkową (PP) (meningitis acuta). Cechuje się granulocytarnym odczynem komórkowym, który warunkuje ropny charakter PMR. Może, w rzadkich przypadkach, rozprzestrzeniać się z opony miękkiej na tkankę nerwową mózgu, powodując ropne zapalenie OMR i mózgu (meningoencephalitis purulenta).
